Inwestycje

Jeśli Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad dostanie zielone światło z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi, to zbuduje drogę ekspresową nr 12 w takim korytarzu, jaki został przedstawiony podczas konsultacji społecznych. Zgodnie z prawem RDOŚ powinna się wsłuchać w głos mieszkańców. Do projektanta trafiły tysiące wniosków z uwagami i protestami. Kolejne nadal spływają.

Ze względu na dodatkowe konsultacje, które odbyły się w Smardzewicach, termin przyjmowania wniosków został wydłużony do 28 marca. Najwięcej uwag dotyczy planów budowy tzw. odcinka B na terenie miasta i gminy Tomaszów. Mieszkańcy posesji położonych najbliższej planowanej "eski" domagają się odsunięcia trasy od ich domów. Niektórzy całkowicie negują propozycje przedstawione przez inwestora i projektanta (Transprojekt Gdański).

Składane wnioski (w formie elektronicznej, choć zdarzają się też tradycyjne papierowe) są formą protestu. "Nie" dla południowego korytarza S12 widać też w przestrzeni publicznej. W miniony weekend została zorganizowana akcja na terenie rezerwatu "Niebieskie Źródła", na najbliższą niedzielę planowany jest marsz protestujących ścieżką prowadzącą w kierunku grot nagórzyckich.

Boisko piłkarskie Lechii miało być gotowe na kwiecień 2024 r., tymczasem zawodnicy ciągle nie mogą z niego korzystać. – Nowa murawa musi się ukorzenić. Nie chcemy, żeby została zniszczona. Pierwszy mecz w roli gospodarza na nowej płycie Lechia rozegra pod koniec kwietnia br. – zapowiada Tomasz Łuczkowski, wiceprezes Tomaszowskiego Centrum Sportu.

Przebudowa stadionu im. Braci Gadajów przy ul. Nowowiejskiej trwa już od 1,5 roku. Obiekt miał się zmienić w ośrodek piłkarsko-lekkoatletyczny. – Długo czekaliśmy na Lechii na taki stadion. Ten remont trochę się przedłużył, ale najważniejsze, że od kilku miesięcy wszystko jest gotowe i mogę z zawodnikami realizować treningi – cieszy się Arkadiusz Lechowicz, trener lekkoatletyki w Młodzieżowym Klubie Sportowym w Tomaszowie.

W Zarządzie Dróg Powiatowych dobiega końca przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej dla przebudowy ulicy Wąwalskiej w Tomaszowie Maz. Rozpoczęcie inwestycji stoi jednak pod znakiem zapytania. Oferty są dwukrotnie wyższe od przewidzianej na ten cel kwoty.

Wąwalska to jedna z zapomnianych tomaszowskich ulic. Formalnie jest to droga powiatowa DP 4348E. Niby szeroka, asfaltowa, ale jazda nią to przysłowiowy slalom. Wizytówką miasta z pewnością nie jest. Tym bardziej, że wszystkie ważniejsze ulice w osiedlu Białobrzegi są wyremontowane. W końcu władze powiatu uznały, że czas na przebudowę Wąwalskiej i inwestycję wpisano do tegorocznego budżetu. Zarezerwowano na nią jednak zaledwie 40.000 zł, co oznacza, że robót drogowych w tym roku nie będzie.

Kościółek w Białobrzegach, który jest najstarszym zabytkiem w naszym mieście, doczekał się odnowienia wnętrza, którego wymagał od co najmniej kilkudziesięciu lat! W piątek, 21 marca weszła tam ekipa remontowa z Podhala.

Trochę historii

Kościółek powstał w 1746 r. i jest jednym z najcenniejszych zabytków drewnianych w województwie łódzkim, zaś w Tomaszowie nie ma drugiego starszego od niego. Wcześniej w tym samym miejscu, prawdopodobnie od 1470 r., stał kościół drewniany, który – jak na stronie "Środkowe Nadpilicze" pisze regionalista Jarosław Pązik – nie był parafią, lecz pełnił funkcję kościoła filialnego parafii inowłodzkiej. 

Do wybudowania nowego kościoła doszło z inicjatywy ks. proboszcza Szymona Ewarysta Kobylińskiego. Wewnątrz znajdowały się malowidła i rzeźby, głównie z XIII w., w tym wiele okazów sztuki ludowej, niektóre pojedyncze egzemplarze pochodzą z XVI i XVII w. Była też m.in. barokowa ambona i kamienna chrzcielnica z drewnianą pokrywą, a także relikwiarz z ornamentami wczesnobarokowymi. 

W 1863 r. w białobrzeskim kościółku jego proboszcz ks. Ludwik Żmudowski wygłosił gorące kazanie do powstańców styczniowych, którzy z Tomaszowa wyruszyli do tworzonego pod Nowym Miastem oddziału rawskiego.

Przez wiele lat kościółek pw. św. Marcina pełnił rolę parafii i wielu mieszkańców dzielnicy Białobrzegi, jak również Ciebłowic, Wąwału i innych pamięta w nim msze oraz specyficzny klimat, który tam panował. Po wybudowaniu w 1985 r. nowego kościoła w Białobrzegach stary kościółek pełnił funkcję kaplicy cmentarnej. W 1994 r. został wyłączony z użytku.

Kościółek remontują górale

Latami chylił się ku ruinie. Udało się go częściowo uratować przeszło 10 lat temu, kiedy to wykonano remont z zewnątrz. Prace remontowe prowadzili wówczas górale spod Nowego Targu – Firma Usługowo-Produkcyjno-Handlowa STACH-GONT Stanisława Możdżenia z Podwilka. Pisaliśmy wówczas o tym i rozmawialiśmy przy okazji ze Stanisławem Możdżeniem. Teraz, po latach, znów z nim rozmawiamy, bo ta sama firma zaczęła właśnie remont wnętrza zabytku. Jako jedyna złożyła ofertę w ogłoszonym przez miasto w lipcu 2024 r. przetargu. – Wykonawcę wybrała parafia rzymskokatolicka pw. św. Marcina w Białobrzegach. Gmina pośredniczy w przekazywaniu środków, natomiast nie realizuje zadania – informuje Joanna Budny, rzeczniczka prasowa UM.

Najtrudniejsze są ściany

W piątek, 21 marca robotnicy z Podhala zaczęli przygotowywać obiekt do prac remontowych. Zaczęło się od sprzątania wnętrza. Na miejscu był ks. proboszcz Stanisław Pałkiewicz, dzięki zaangażowaniu którego udało się doprowadzić do remontu zarówno w 2014 r., jak i obecnie. Był też radny z Białobrzegów Krzysztof Kuchta. Panowie znaleźli czas, by z nami porozmawiać. – Teraz robiony będzie sufit, ściany, posadzka. Trzeba wydobyć piaskowiec spod płytek. Robione będą drzwi – mówi ks. Stanisław Pałkiewicz. 

STACH-GONT wykona nowe drewniane podłogi, remont drewnianej konstrukcji chóru i renowację konserwatorską trzonów kolumn z zachowaną polichromią. Będą też robione instalacje: elektryczna, oświetleniowa, niskoprądowa, jak również izolacja przeciwwilgociowa. Firma wykona też elewację murowanej części. – Obecne prace nie obejmują remontu ani ołtarzy, ani organów – dodaje ksiądz proboszcz. Zaznacza, że z poprzedniego remontu zewnętrznej część kościółka był zadowolony. – Wykonali to, co trzeba, dokładnie – ocenia. 

Ciężko mu powiedzieć, kiedy będzie robiony remont ołtarza, organów, zabytkowych figur itd. – Mnie już tu nie będzie. Cieszę się, że podjąłem się chociaż tego, co było i jest teraz robione – stwierdza. 

Firma z Podwilka ma duże doświadczenie w remontowaniu zabytkowych kościołów i są wśród nich największe polskie perełki. – Robiliśmy m.in.: kościółek w Czerniewicach, Buczku, katedrę w Kamieniu Pomorskim, w Sierakowicach nad morzem, w Zachorzowie – wylicza Stanisław Możdżeń (na zdjęciu). – Tu prace potrwają na pewno około trzech miesięcy. Przyjdzie jeszcze pani konserwator. Najtrudniejsze są do zrobienia ściany. Zobaczymy, co będzie pod tymi farbami, na ile tam powierzchnia będzie zgniła i co będzie do wymiany – dodaje. 

Wykonawca jest zobowiązany zrealizować przedmiot zamówienia w terminie nie dłuższym niż 10 miesięcy od dnia podpisania umowy, a więc remont wnętrza powinien zakończyć się najpóźniej jesienią tego roku. Koszt inwestycji to 1.299.255,37 zł.

Co dalej z kościółkiem?

Już przeszło 10 lat temu, przy wcześniejszym remoncie, mówiło się o tym, że zabytkowa świątynia przy ul. Gminnej może pełnić różne funkcje, że będzie mogła być w ustalonych terminach udostępniana turystom i że mogą tam się odbywać różne okolicznościowe wydarzenia czy śluby. Jednak to raczej pieśń przyszłości. – Najpierw powinien być też zrobiony ołtarz, organy, żeby to wszystko porządnie wyglądało – mówi ks. Stanisław Pałkiewicz. Faktycznie wnętrze kościołka nie prezentuje się obecnie dobrze. W kurzu i półmroku widać zniszczone farby, zły stan podłogi, ambony, sufitu. Ale klimat dawnych nabożeństw, wzruszeń, modlitw tak wielu pokoleń i historycznych momentów nadal jest tu obecny.

Joanna Dębiec